ضرورت تشکیل گروه
خشکسالی یک پدیده طبیعی از اقلیم است و انسان نمیتواند از وقوع آن جلوگیری کند. بنابراین تنها راه مقابله با خشکسالی کاهش و تعدیل اثرات آن میباشد. بخش کشاورزی با اختصاص بیش از 90 درصد از آب مصرفی کشور، در هنگام خشکسالی بیشترین آسیب را میبیند. مدیریت بلند مدت منابع آب، مستلزم استفاده اقتصادی و بهینه از آن است. مهمترین عوامل کمبود آب در ایران کنونی شامل موارد زیر میباشد.
جغرافیای خشک و وابسته به بارش، هدررفتن آب در کشاورزی (90درصد مصرف آب کشور)، استفاده غیراصولی از آبهای زیرزمینی (چاههای غیرمجاز)، افزایش بیرویه جمعیت و مصرف آب در واحدهای مسکونی، لوله‌کشی غیراستاندارد در مناطق شهری(30درصد هدرفت در سیستم شهری)، تغییرات آب و هوایی در کره زمین(تغییراقلیم).
از اثرات منفی خشکسالی در بخش کشاورزی نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
کاهش کیفیت محصول، کاهش درآمد زارعین و باغداران، کاهش تولید، افزایش حمله آفات، خسارت به گیاهان در اثر چرای بیرویه،افزایش هزینه آبیاری، افزایش هزینه فراهم کردن آب، اثرات اجتماعی بهویژه مهاجرت روستائیان به شهرها و شهرها به شهرهای بزرگتر و دارای آب و هوای بهتر.
در بخش تولیدات گیاهی و باغی خشکسالی باعث کاهش درآمد روستائیان، افزایش قیمت محصولات کشاورزی، بایرماندن زمینهای کشاورزی، هدر رفت سرمایه، افزایش ریسک آتش سوزی در مزارع، کاهش بازدهی و کیفیت محصولات کشاورزی و باغی، افزایش آفات و امراض، خشک شدن درختان میوه و نابودی باغهای قدیمی وافزایش واردات میوه و محصولات کشاورزی و خروج ارز از کشور میشود.
در بخش دامداری خشکسالی باعث کاهش علوفه و افزایش قیمت آن، کاهش توان دامپروران در نگهداری دام، افزایش فروش دام، افزایش بیماری و مرگ و میر دام، کاهش قیمت فراورده های گوشتی در کوتاه مدت ومتضرر شدن صنعت دامداری، افزایش قیمت فراورده های گوشتی و لبنیاتی در درازمدت، افزایش لاغری دام ها و سقط جنین، فقر مراتع و از بین رفتن آن، فقر غذائی دام‌ها را بدنبال داشته که زمینه کاهش سیستم ایمنی بدن دام‌ها در مقابل عوامل میکروبی و ایجاد بیماری‌های انگلی خارجی و داخلی بدن دام را فراهم ساخته و بروز تلفات در دامداری‌ها را افزایش داده است. از دیگر عوارض سوء خشکسالی میتوان به کاهش تولید در دام، عدم و یا افزایش فاصله زایش و تحمیل هزینه‌های درمان و نگهداری اشاره کرد.
در بخش شیلات خشکسالی باعث کاهش آب رودخانه ها و استخرهای پرورش ماهی، افزایش آلودگی آبها و محیط زیست آبزیان، افزایش ریسک بیماری آبزیان پرورشی، ورشکستگی و بیکاری آبزی پروران، افزایش قیمت محصولات شیلات در بازار، افزایش واردات و خارج شدن ارز از کشور شده است.
دربخش آفات گیاهی، کرم خراط، پروانه چوبخوار پسته، سوسک شاخک بلند رزاسه، سوسک چوبخوار شاخک بلند درختان میوه و سوسک طوقه‌خوار درختان همه جزو آفات ثانویه‌ای هستند که با تداوم خشکسالی در استان به آفات درجه یک تبدیل شده‌اند. آفات نباتی و آفات باغ ها و مزارع، کاهش کیفیت آب شرب، از جمله آثار ثانویه خشکسالی
هستند که در چند سال اخیر آثار ثانویه خشکسالی خیلی بیشتر از خشکسالی خود را نشان داده است.
در بخش مراتع و جنگلها و منابع طبیعی خشکسالی باعث خشک شدن مراتع و کاهش تولید درختان جنگلی، افزایش ریسک آتش سوزی در مراتع و جنگلها، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و افزایش آسیب های زیست محیطی، افزایش آلودگی هوا، فرسایش خاک و سیلخیزی و افت سطح سفره های زیرزمینی و افزایش فرسایش خاک وکاهش کیفیت آب می شود.
دربخش آب شرب و صنعت خشکسالی باعث وارد شدن خسارت سنگین و کاهش بازدهی و افزایش بیکاری و مهاجرت میگردد.
در بخش انرژی خشکسالی باعث افزایش تقاضای انرژی و کاهش منابع در زمان خشکسالیها، همچنین افزایش هزینه های صنعت انرژی میشود. بحث بر سر انرژی در زمان خشکسالی یکی از مشکلات چالش برانگیز می باشد. در سیستان و بلوچستان دیده شده است که با وقوع خشکسالی به خاطر نباریدن باران، گرد و خاک ناشی از بادهای موسمی بر روی سیمهای انتقال برق باقی مانده و باعث افزایش آلودگی و از بین رفتن روکش این سیمها میشوند. تعمیر سیمهای برق و از بین بردن گرد و خاک موجود بر روی آنها میلیاردها تومان هزینه به بودجه عمومی کشور در استانهای خوزستان، ایلام، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی تحمیل میکند. امکان احداث بسیاری از صنایع و کارخانه ها به دلیل نبود یا کمبود آب وجود ندارد.