افتتاح چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت در دانشگاه بیرجند
به گزارش روابط عمومی و اطلاع‌رسانی دانشگاه بیرجند، دکتر احمد خامسان، سرپرست دانشگاه بیرجند در آیین افتتاحیه چهارمین همایش بین المللی بیابان لوت که با تمرکز بر سرمایه‌گذاری برگزار شد، با بیان اینکه دوره‌های دوم و سوم این رویداد در استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان برگزار شده بود، اظهار داشت: دانشگاه بیرجند افتخار میزبانی اولین و چهارمین دوره همایش را دارد و این مهم با تلاش و همراهی مسئولان و همکاران دانشگاهی محقق شد.
سرپرست دانشگاه بیرجند: همکاری‌های بین‌دستگاهی، کلید تحقق اهداف علمی و توسعه‌ای
دکتر خامسان بر نقش همکاری‌های بین‌دستگاهی در تحقق اهداف علمی و توسعه‌ای تأکید کرد و افزود: این برنامه حاصل همکاری مشترک دانشگاه بیرجند با نهادهای مختلف بوده است و تمرکز اصلی آن بر موضوع سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری مؤثر از ظرفیت‌های موجود است؛ چرا که اگر خداوند نعمتی به ما عطا کرده، وظیفه داریم از آن در جهت خدمت به مردم استفاده کنیم.
سرپرست دانشگاه بیرجند بیان کرد؛ در نشست مشترکی که با رؤسای آموزش عالی استان و مدیران دستگاه‌های مرتبط داشتیم، بر ضرورت توجه به جلوه‌های فرهنگی و زیست‌محیطی شهر تأکید شد. واقعیت این است که زیبایی شهرها و سرمایه‌های فرهنگی باید بازتاب تلاش دانشگاهیان و مسئولان باشد.
وی گفت: امیدواریم این همایش، هم در عرصه علمی و هم در بهبود وضعیت اقتصادی و فرهنگی استان، برکات ارزشمندی به همراه داشته باشد.
دکتر خامسان در سخنان خود اعلام کرد: این همایش طی دو روز در دانشگاه بیرجند و شهرستان نهبندان برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان از برنامه‌های علمی، فرهنگی و بازدیدهای میدانی بهره‌مند خواهند شد.
استاندار خراسان جنوبی: گردشگری، موتور محرک توسعه خراسان جنوبی
در این همایش سید محمدرضاهاشمی استاندار خراسان جنوبی گفت: صنعت گردشگری دومین صنعت درآمدزای زودبازده در جهان است و می‌تواند به عنوان موتور محرک توسعه در خراسان جنوبی عمل کند.
استاندار در آیین افتتاحیه چهارمین همایش بین‌المللی کویر لوت در بیرجند با بیان اینکه کشور ایران در حوزه جاذبه‌های میراثی و طبیعی جایگاه برجسته‌ای دارد، اظهار کرد: ایران دهمین کشور دنیا در جاذبه‌های تاریخی و پنجمین کشور در گردشگری طبیعی است، اما سهم ما از جذب گردشگر با این ظرفیت عظیم بسیار پایین است.
ایشان با اشاره به اینکه خراسان جنوبی گنجینه‌ای از نیروی انسانی، معادن، کشاورزی و گردشگری است، افزود: استان ما با بیش از ۲۶۰۰ اثر تاریخی شناسایی‌شده و ۱۵۰ اثر ثبت ملی، یکی از مهم‌ترین مناطق گردشگری کشور محسوب می‌شود، اما هنوز در حوزه درآمدزایی از گردشگری جایگاه مطلوبی ندارد.
استاندار تأکید کرد: باید فرهنگ گردشگری و حفظ میراث طبیعی را همزمان تقویت کنیم تا توسعه گردشگری به تخریب منابع منجر نشود. وی از برگزاری همایش‌های علمی و تخصصی همچون همایش کویر لوت به عنوان فرصت ارزشمند برای معرفی ظرفیت‌های ناشناخته استان یاد کرد.
مهندس هاشمی با اشاره به اهمیت زیرساخت‌ها در جذب گردشگر گفت: یکی از نیازهای اصلی ما در مسیر توسعه گردشگری، تکمیل راه‌های دسترسی و ایجاد امکانات رفاهی است. کویر لوت با دارا بودن بلندترین تپه‌های ماسه‌ای دنیا، از زیباترین مناطق طبیعی کشور است که می‌تواند مقصد گردشگران داخلی و خارجی باشد.
وی ضمن قدردانی از تلاش دانشگاه بیرجند، اداره کل میراث فرهنگی و دکتر مجیدی به عنوان پایه‌گذار ثبت جهانی کویر لوت، اظهار داشت: ثبت جهانی این منطقه نقطه عطفی برای خراسان جنوبی است و از این پس استان در سرخط خبرهای گردشگری، معدن، کشاورزی و صادرات کشور قرار خواهد گرفت.
استاندار خراسان جنوبی در ادامه با اشاره به جایگاه استان در تولید محصولات کشاورزی افزود: ۹۸ درصد زرشک دنیا و باکیفیت‌ترین زعفران جهان در این استان تولید می‌شود. همچنین خراسان جنوبی پنجمین استان تولیدکننده گل نرگس کشور است و در حوزه انار و عناب نیز ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد که باید با برندسازی و بازاریابی اصولی معرفی شوند.
ایشان با بیان اینکه خراسان جنوبی یکی از امن‌ترین و مستعدترین استان‌های کشور برای سرمایه‌گذاری است، گفت: بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، این استان چهارمین استان امن کشور برای سرمایه‌گذاری معرفی شده و تاکنون ۳۰۰ مجوز بی‌نام برای سرمایه‌گذاران آماده شده است تا بدون بروکراسی اداری بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند.
وی با اشاره به رشد شاخص‌های اقتصادی استان افزود: در یک سال گذشته ۷۰ واحد صنعتی تعطیل احیا و فعال شده، منابع بانکی و عمرانی استان رشد قابل توجهی یافته و صادرات از گمرک ماهیرود به بیش از یک میلیون تن رسیده است.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با تداوم همدلی مدیران، نمایندگان و فعالان اقتصادی، شاهد شکوفایی خراسان جنوبی در عرصه گردشگری، معدن، کشاورزی و صادرات باشیم.
دکتر محمدرضا مجیدی: ثبت جهانی لوت، آغاز راه توسعه پایدار
همچنین دکتر محمدرضا مجیدی، رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش بین‌المللی بیابان لوت و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در آیین افتتاحیه این رویداد در دانشگاه بیرجند، با تأکید بر اهمیت هم‌افزایی میان استان‌های لوت، گفت: ثبت جهانی لوت در فهرست میراث طبیعی یونسکو نقطه شروعی برای یک مسیر ملی و بین‌المللی است، نه پایان آن. باید تلاش کنیم این ثبت جهانی، به ماندگاری جهانی و توسعه پایدار منطقه منجر شود.
ضرورت تشکیل کنسرسیوم سه استان برای تداوم توسعه و سرمایه‌گذاری
وی با قدردانی از همکاری دانشگاه‌ها، دستگاه‌ها و بخش خصوصی در برگزاری همایش، افزود: در آستانه دهمین سالگرد ثبت جهانی لوت قرار داریم و لازم است با تشکیل کنسرسیوم مشترک میان سه استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان، مسیر توسعه، سرمایه‌گذاری و مدیریت پایدار این منطقه تثبیت شود.
دکتر مجیدی خاطرنشان کرد: این کنسرسیوم تنها درباره لوت نیست؛ بلکه می‌تواند در حوزه‌های فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و سرمایه‌گذاری نیز منشأ تحولات بزرگی شود. سه استان یادشده همچون مثلث طلایی گردشگری کشور (اصفهان، یزد و فارس)، می‌توانند با تشکیل یک مثلث الماسی در شرق کشور، اقتصاد ملی را متحول کنند.
وی با اشاره به روند برنامه‌ریزی ده‌ساله از سال ۱۳۹۸ برای برگزاری متناوب همایش‌ها در سه استان، گفت: اکنون در سال ششم این برنامه هستیم و بخشی از اهداف محقق شده است. در رویدادهای آینده، یعنی زاهدان ۱۴۰۶ و کرمان ۱۴۰۸، باید اقدامات باقیمانده نهایی شود.
دکتر مجیدی با تأکید بر ضرورت پیگیری منسجم طرح‌ها، تصریح کرد: برنامه‌ریزی بدون پیگیری نتیجه‌ای ندارد. معجزه در پیگیری است، نه صرفاً در تدوین برنامه‌ها.
وی در ادامه محور بحث را «از ثبت جهانی تا سرمایه جهانی: دیپلماسی گردشگری و سرمایه‌گذاری بین‌المللی در میراث طبیعی لوت» عنوان کرد و افزود: برنامه پیشنهادی ما شامل ایجاد مسیرهای بازدید، مراکز پایش اکولوژیک با همکاری یونسکو، تقویت برند ملی و بین‌المللی لوت، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی با معماری سنتی و جذب سرمایه‌گذاری سبز است.
رئیس شورای سیاست‌گذاری همایش تأکید کرد: ایجاد منطقه ویژه گردشگری لوت، اعطای معافیت‌های مالیاتی، و همکاری چهارجانبه میان دولت، بخش خصوصی، بازار و نهادهای بین‌المللی از جمله محورهای عملیاتی است که می‌تواند به تحقق دیپلماسی گردشگری و توسعه پایدار در شرق ایران بینجامد.
دکتر مجیدی با اشاره به ضرورت هم‌افزایی ملی گفت: توسعه پایدار بدون همدلی، هم‌زبانی، هم‌اندیشی و همراهی ممکن نیست. اگر هماهنگ و همگرا عمل کنیم، ثبت‌های جهانی می‌توانند در خدمت توسعه ملی و امید به آینده ایران همدل قرار گیرند.
وی همچنین به همکاری‌های تازه میان دانشکده هنر دانشگاه بیرجند و مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: در روزهای اخیر کارگاه مرمت آثار و اسناد خطی استان برگزار شد که می‌تواند زمینه ثبت بخشی از میراث مکتوب خاورمیانه در فهرست حافظه جهانی یونسکو را فراهم کند.
وی در پایان ضمن سپردن پرچم این همایش به دانشگاه سیستان و بلوچستان برای میزبانی دوره بعدی در سال ۱۴۰۶، ابراز امیدواری کرد: در رویداد ۱۴۰۸ کرمان، اهداف تعریف‌شده این برنامه ۱۰ ساله به طور کامل محقق شود و بیابان لوت نه تنها میراثی جهانی، بلکه الگویی برای توسعه پایدار منطقه‌ای و ملی باشد.
اهمیت اکوتوریسم و حفظ میراث طبیعی ایران
دکتر یان سرانگ رئیس دفتر یونسکو در ایران، با قدردانی از مسئولان و جامعه علمی کشور، بر اهمیت اکوتوریسم و حفظ میراث طبیعی ایران تأکید کرد.
ایشان ضمن ابراز خرسندی از حضور در این رویداد از تلاش‌های دانشگاه بیرجند، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مقامات استان خراسان جنوبی برای برگزاری این همایش بین‌المللی تقدیر کرد و افزود: گردهمایی دانشمندان، متخصصان و سیاست‌گذاران بستری ارزشمند برای تبادل دانش، دغدغه‌ها و تجارب است و زمینه‌ساز اقدامات مشترک در مسیر توسعه پایدار خواهد بود.
دکتر یان سرانگ: اکوتوریسم، فلسفه‌ای برای حفاظت و توسعه پایدار
رئیس دفتر یونسکو در ایران با اشاره به ثبت کویر لوت در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۱۶، این منطقه را یکی از شگفت‌انگیزترین مناظر طبیعی جهان توصیف کرد و گفت: تپه‌های شنی عظیم، کلوت‌های خیره‌کننده و اقلیم ویژه‌ی لوت، آن را به مکانی با ارزش علمی بالا و زیبایی استثنایی تبدیل کرده است.
او با تأکید بر اینکه اکوتوریسم نه تنها وسیله‌ای برای گردش در دل طبیعت بلکه فلسفه‌ای در عمل است، افزود: اکوتوریسم ارزش زیست‌بوم‌ها را به رسمیت می‌شناسد، تأثیر منفی انسان را کاهش می‌دهد و مردم محلی را از منافع حفاظت بهره‌مند می‌سازد.
دکتر سرانگ با اشاره به برنامه میراث جهانی و گردشگری پایدار یونسکو، این طرح را الگویی موفق در هم‌افزایی حفاظت از محیط‌زیست و توسعه اقتصادی دانست و گفت: در مناطق حساسی مانند کویر لوت، گردشگری پایدار می‌تواند به ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، گسترش آموزش محیط‌زیستی و تقویت حس تعلق در جوامع محلی منجر شود.
وی استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، مدیریت دقیق تعداد بازدیدکنندگان و تقویت کسب‌وکارهای محلی را از اصول ضروری در توسعه پایدار این منطقه برشمرد و افزود: علم باید راهنمای تصمیم‌گیری‌ها باشد و دانشگاه‌هایی چون دانشگاه بیرجند می‌توانند با پژوهش و پایش مستمر، تضمین کنند که حفاظت و توسعه در تعادل قرار گیرند.
رئیس دفتر یونسکو در ایران تصریح کرد: یونسکو همچنان متعهد به همکاری نزدیک با دولت جمهوری اسلامی ایران و نهادهای محلی برای پیشبرد چشم‌انداز گردشگری پایدار است تا کویر لوت همچنان الهام‌بخش و پشتیبان نسل‌های آینده باقی بماند.
راه اندازی مرکز پژوهش میراث جهانی بیابان لوت در دانشگاه بیرجند
در حاشیه چهارمین کنفرانس بین‌المللی گردشگری کویر لوت، از مرکز پژوهش میراث جهانی بیابان لوت دانشگاه بیرجند و همچنین سایت رسمی این مرکز رونمایی شد.
در این مراسم دکتر اکبرپور، دبیر همایش با اشاره به اهمیت استمرار فعالیت‌های علمی در حوزه بیابان و میراث طبیعی گفت: با توجه به اساسنامه‌ای که به همت دکتر اسکندری و جمعی از همکاران تهیه شد، مرکز پژوهشی میراث جهانی جهانی بیابان لوت در دانشگاه بیرجند به تصویب رسید و امروز شاهد آغاز رسمی فعالیت آن هستیم.
وی افزود: این مرکز با هدف پیگیری دستاوردهای ده‌ساله همایش‌های بین‌المللی بیابان و ایجاد ارتباط ارگانیک‌تر در سطوح ملی و بین‌المللی، با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت میراث فرهنگی و دانشگاه بیرجند تأسیس می‌شود.
همچنین دکتر محمد اسکندری‌ثانی دبیر همایش، با اشاره به سابقه برگزاری این رویداد علمی گفت: آغاز همایش‌های بین‌المللی بیابان لوت در کشور به سال ۱۳۹۸ و با میزبانی دانشگاه بیرجند بازمی‌گردد؛ همان‌گونه که بنیان جغرافیا در این دانشگاه گذاشته شد، افتخار شکل‌گیری این همایش نیز به نام گروه جغرافیا ثبت شده است.
وی با اشاره به پیشینه این همایش بین المللی افزود: دبیرخانه دائمی کنفرانس نیز در دانشگاه بیرجند مستقر بوده و با حمایت مسئولان استان، تلاش می‌کنیم در سال‌های آینده، دستاوردهای بیشتری برای جوامع محلی و گردشگری منطقه به همراه داشته باشیم.
تأثیر فعالیت‌های علمی بر توسعه محلی
دکتر اسکندری با اشاره به تأثیرات بلندمدت فعالیت‌های علمی بر توسعه محلی گفت: زمان برگزاری نخستین همایش در سال ۱۳۹۸ تنها چهار اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه فعال بود، اما امروز این تعداد به ۴۴ اقامتگاه افزایش یافته است. این نشان می‌دهد که فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشگاه‌ها می‌تواند در توانمندسازی جوامع محلی نقش مهمی ایفا کند.
رونمایی از پلتفرم آنلاین سرمایه‌گذاری
ایشان در ادامه از رونمایی یک پلتفرم آنلاین سرمایه‌گذاری مبتنی بر وب‌جی‌آی‌اس (Web GIS) خبر داد و گفت: در این سامانه، فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سراسر کشور به‌صورت هوشمند و شفاف معرفی می‌شوند. سرمایه‌گذاران می‌توانند مشخصات، میزان بازگشت سرمایه، نرخ ارز، دوره سرمایه‌گذاری و سایر اطلاعات را به‌صورت آنلاین مشاهده کنند. در این سامانه حتی از هوش مصنوعی برای پیشنهاد پروژه‌های پیرامونی مرتبط استفاده شده است.
وی افزود: با تحلیل‌های مکانی و درون‌یابی فضایی، این پلتفرم موقعیت‌های دقیق سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کند و قابلیت توسعه برای سایر استان‌ها را نیز دارد.
دکتر اسکندری از برنامه تأمین مالی جمعی برای اجرای پروژه‌ها خبر داد و گفت: در حال مذاکره با نهادهای مالی هستیم تا بتوانیم با سقف تأمین مالی ۵۰ تا ۶۰ میلیارد تومان، پروژه‌ها را ظرف کمتر از دو هفته تأمین مالی کنیم.
او در پایان پیشنهاد تأسیس صندوق توسعه استانی مبتنی بر فناوری بلاک‌چین را مطرح کرد و توضیح داد: این صندوق می‌تواند با پشتوانه سهام عدالت استانی و با مشارکت حدود ۸۰۰ هزار نفر از ذی‌نفعان شکل گیرد. چنین اقدامی نه‌تنها ضامن پایداری طرح‌های بزرگ‌مقیاس است، بلکه زمینه سهامداری مردم را نیز فراهم می‌کند. این مدل، رویکردی نوآورانه و مردمی برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ و متوسط است که برای نخستین بار در ایران اجرا می‌شود.
ارائه مقالات علمی
چهار ارائه علمی در این نشست مورد توجه قرار گرفتند: در نخستین ارائه، دکتر مهران مقصودی به بررسی اولویت‌های سرمایه‌گذاری میان گردشگری و حفاظت در میراث جهانی بیابان لوت پرداخت و به این پرسش پرداخت که آیا این دو حوزه در تعارض با یکدیگرند یا می‌توانند هم‌افزایی داشته باشند.
سپس دکتر حمیدرضا ناصری نقش بوم‌شناختی و اقتصادی گونه‌های گیاهی گز را در احیا و توسعه پایدار بیابان لوت تبیین کرد.
در ادامه، دکتر سوفیا آلمیدا با عنوان ارائه «از شن‌ها تا صحنه‌ها؛ چگونه فناوری‌های فراگیر می‌توانند گردشگری بیابان را دگرگون کنند»، به نقش فناوری‌های نوین در تحول تجربه گردشگری بیابانی پرداخت.
در پایان، دکتر حسین کوماسی با موضوع «گردشگری بیابانی در شیلی؛ پایداری جامعه‌محور در آتاکاما تحت رونق نجومی»، به تشریح تجربیات کشور شیلی در زمینه پیوند گردشگری پایدار و جامعه محلی در مناطق بیابانی پرداخت.
چهارمین همایش بین‌المللی بیابان لوت با تمرکز بر سرمایه‌گذاری در روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه 21 و 22 آبان ماه 1404 برگزار می‌گردد.
نظر شما :