دکتر مهدی بلالی مود
مهدی بلالی مود (متولد: ۱۳۲۱، مود) پدر علم سم‌شناسی ایران، عضو آکادمی علوم جهان، استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد، عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، پزشک نمونه و پژوهشگر برگزیده کشوری است. وی همچنین عضو کمیته برنامه بین‌المللی ایمنی شیمیایی و سم‌شناسی (IPCS) سازمان بهداشت جهانی، عضو جامعه سم شناسان بالینی اروپا و فدراسیون جهانی سم‌شناسی بالینی بوده و در سال ۱۳۷۳ به عنوان رئیس جامعه سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه انتخاب گردید. علاوه بر این، وی عضو هیات مؤسس و رئیس مرکز تحقیقات سم شناسی پزشکی (طی سال‌های 1395-1392) دانشگاه علوم پزشکی مشهد، عضو هیات مؤسس و رئیس انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌های ایران (طی سال‌های 1378-1369 و 1382-1380)[۱] و استاد مدعو دانشگاه نیوکاسل انگلستان [۲] میباشد . ایشان برگزیده پنجمین دوره جایزه علمی علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال 1398 می باشند.
زندگی‌نامه
مهدی بلالی مود روز پانزده ۱۵ شهریور ۱۳۲۱ شمسی در مود بیرجند بدنیا امد. تحصیلات ابتدائی را در مود و زاهدان و متوسطه را در دبیرستان شوکتی بیرجند (خرداد ماه ۱۳۴۰) به پایان رسانید. تحصیلات دانشگاهی را ابتدا در رشته شیمی و سپس در دانشکده پزشکی دانشگاه تهران آغاز نمود و در خرداد ۱۳۴۳ به اخذ لیسانس شیمی و در خرداد ۱۳۴۹ به دریافت دکتری پزشکی نائل آمد. پس از طی دوره نظام وظیفه درتهران و بیرجند از ۱۳۵۱/۱۲/۱۵ به سمت مربی پزشکی قانونی و سم‌شناسی دانشکده پزشکی مشهد استخدام و مشغول کار گردید.
دکتر بلالی در ۱۳۵۴/۱۲/۱۵ به سمت استادیاری و سرپرستی بخش مسمومین بیمارستان امام رضا [۳] منصوب شد و طی سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ مدیریت امور آموزشی دانشکده پزشکی مشهد [۴] را نیز عهده‌دار بود. وی در تیرماه ۱۳۵۷ با بورس وزارت علوم جهت گذراندن دوره تخصصی سم‌شناسی بالینی در دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ [۵] عازم بریتانیا شد. بورس نامبرده با انقلاب اسلامی ایران قطع شد ولی دکتر بلالی ادامه داد و درکوتاه‌ترین زمان ممکن، به اخذ دکتری تخصصی (.Ph.D) با درجه ممتاز دررشته فارماکولوژی و سم‌شناسی بالینی نائل آمد (تیرماه ۱۳۶۰). پس از دریافت تخصص درمان‌شناسی و فوق تخصص مسمومیتها، در مرداد ماه همان سال با عنوان استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه ادینبورگ استخدام و در دپارتمان درمان‌شناسی و مرکز درمان مسمومین بیمارستان سلطنتی ادینبورگ مشغول کار گردید.
دکتر بلالی در دی ماه ۱۳۶۰ با عشق خدمت به وطن و در شرایط جنگی به مشهد بازگشت و با سمت استادیار و سرپرست بخش مسمومین بیمارستان امام رضا (ع)، وابسته به دانشکده پزشکی دانشگاه مشهد مشغول کار شد. یک عامل مراجعت وی همراه با خانواده به وطن نبود سم‌شناس پزشکی در آنزمان در ایران و خبر از احتمال حمله شیمیایی ارتش عراق علیه رزمندگان کشور عزیزمان در رسانه‌های بریتانیا بود. نامبرده از شروع بمباران‌های شیمیائی دشمن تا کنون خدمات درمانی ممتدی به مجروحین و جانبازان عزیز شیمیائی جنگی ارائه کرده‌است. وی در اردیبهشت ۱۳۶۴ به سمت دانشیاری و در مهر ماه ۱۳۷۰ به مقام استادی گروه آموزشی بیماری‌های داخلی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد ارتقاء یافت.
فعالیت‌ها
پروفسور مهدی بلالی در تأسیس دانشکده علوم پزشکی بیرجند مشارکت داشته و از سال ۱۳۶۷ به عنوان عضو هیئت امنای این دانشکده در مشهد همکاری نموده‌است. نامبرده از سال ۱۳۸۲ سردبیری مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند را عهده‌دار میباشد.
دکتر بلالی از خرداد ۱۳۶۱ که به عضویت هیئت تحریریه مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد منصوب گردید، تا کنون همکاری خود را با این مجله حفظ کرده‌است. نامبرده عضو هیئت مؤسس انجمن سم‌شناسی و مسمومیت‌های کشور و از خرداد ۱۳۷۱ تا مهرماه ۱۳۷۷ و مجدداً از مرداد ۱۳۸۰ تا مهر ماه ۱۳۸۲ ریاست هیئت مدیره این انجمن را عهده‌دار بوده‌است.
پروفسور بلالی مود از تیرماه ۱۳۷۰ به مدت سه سال به عنوان عضو کمیسیون پزشکی شورای پژوهش‌های علمی کشور فعالیت داشته‌است. وی دبیر هفتمین کنگره فیزیولوژی و فارماکولوژی ایران [۶] (مهرماه ۱۳۶۴) و سومین کنگره سراسری مسمومیتها [۷] (مهرماه ۱۳۷۲) و همچنین مدیر امور بین‌المللی اولین کنگره بین‌المللی پزشکی گازهای شیمیائی جنگی (خرداد ۱۳۶۸) بوده‌است.
وی در خرداد ۱۳۶۳ به عنوان عضو جامعه سم شناسان بالینی اروپا و در مرداد ۱۳۶۵ به عضویت فدراسیون جهانی سم‌شناسی بالینی و مراکز کنترل سموم و در آبان ۱۳۷۳ به عضویت هیئت مدیره و دبیر منطقه ای مدیترانه شرقی فدراسیون مذکور انتخاب گردید. وی از مرداد ۱۳۶۵ به عنوان کارشناس افتخاری و مشاور سم‌شناسی بالینی سازمان جهانی بهداشت فعالیت داشته و از اسفند ۱۳۶۹ تا کنون سرپرستی چندین گروه کار پروژه سم‌شناسی بین‌المللی (INTOX) این سازمان را عهده‌دار میباشد.
پروفسور بلالی مود از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ عضو کمیته برنامه‌ریزی ایمنی شیمیائی و سم‌شناسی (IPCS) سازمان بهداشت جهانی بود. نامبرده در آبان ۱۳۶۹ به سمت نائب رئیس جامعه سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه و در آبان ۱۳۷۳ در تایپه پایتخت تایوان به ریاست این جامعه انتخاب گردید و تا آذر ماه ۱۳۸۱ این سمت را به عهده داشت.
وی ریاست اولین کنگره بین‌المللی سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه و همچنین پنجمین کنگره سراسری سم‌شناسی و مسمومیتها که در مهر ماه ۱۳۷۶ در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد عهده‌دار بود. نامبرده در بسیاری از همایش‌ها و کنفرانس‌های ملی، بین‌المللی و جهانی درمان‌شناسی، فارماکولوژی و سم‌شناسی بالینی به عنوان سخنران مدعو شرکت نموده و ریاست جلسات و گروه‌های کاری و کارگاهی را دارا بوده‌است.
پروفسور بلالی از بدو تأسیس، عضو فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران و هیئت‌های ممتحنه و ارزشیابی رشته‌های تخصصی سم‌شناسی و مسمومیتها در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد. نامبرده در خرداد ۱۳۷۶ به عضویت دائم آکادمی علوم جهان (TWAS) که مرکز آن در کشور ایتالیا میباشد انتخاب گردید. پروفسور بلالی در مرداد ۱۳۸۳ به عضویت شورای علمی مشورتی سازمان منع سلاح‌های شیمیائی (OPCW) در لاهه، هلند انتخاب شد و در پنجمین نشست این شورا در اسفند ۱۳۸۳ به اتفاق آرا به نائب رئیسی این شورا انتخاب گردید. نامبرده تا پایان دوره عضویت در مرداد ۱۳۹۱ این سمت را عهده‌دار بوده‌است.
پرفسور بلالی مود طبق حکم قائم مقام رئیس دانشگاه نیوکاسل بریتانیا از ۹ خرداد ۱۳۸۵ لغایت ۱۰ خرداد ۱۳۹۵ استاد مدعو این دانشگاه بوده و با تمدید قراداد استادی نامبرده در این دانشگاه تا ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ تمدید گردید. پرفسور بلالی مود عضو هیئت مؤسس و رئیس مرکز تحقیقات سم‌شناسی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد از ۱۳۸۷ تا۱۳۹۶ و همچنین مدیر گروه سم‌شناسی بالینی و مسمومیتها را در دانشکده پزشکی این دانشگاه از بدو تأسیس ۱۳۹۱ تا شهریور ماه ۱۳۹۶ عهده‌دار بوده‌است.
تألیفات
پروفسور بلالی مود صاحب تألیفات و انتشارات متعدد در زمینه‌های شیمی، سم‌شناسی پزشکی، درمان‌شناسی و مسمومیتها شامل ۳۱ کتاب و منوگراف (تک نگار) به زبان‌های فارسی و انگلیسی و ۱۹۸ مقاله علمی در نشریات پزشکی و مجلات علمی داخلی و خارجی و ۲۹۸ خلاصه مقاله در کنگره‌های علمی و کنفرانس‌های پزشکی کشور و بین‌المللی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و فرانسه میباشد. وی راهنمائی و مشاوره رساله‌های دکتری پزشکی (۶۳ مورد)، داروسازی (۳۴ مورد)، تخصصی و فوق تخصصی (۲۱ مورد) را در دانشگاه‌های داخلی و خارجی کشور عهده‌دار بوده‌است.
سه کتاب مرجع سم شناسی پایه و بالینی ترکیبات فسفردار آلی، خردل گوگردی، و سموم بیولوژیک پروفسور بلالی مود از انتشارات اسپرینگر میباشد. کتاب راهنمای درمان مجروحین شیمیایی جنگی با حمایت سازمان منع گسترش سلاح های شیمیایی (OPCW) تهیه و منتشر شده است. این کتاب علاوه بر شش زبان رسمی سازمان ملل، به زبان های فارسی و ترکی ترجمه شده و در تارنمای سازمان منع سلاح های شیمیایی به رایگان در دسترس میباشد. عناوین و مشخصات این کتاب ها به شرح زیر است:
• Practical Guide for Medical Management of Chemical Warfare Casualties. OPCW publication, 2016.[21]
• Basic and Clinical Toxicology of Mustard Compounds. Springer, 2015.[22]
• Biological Toxins and Bioterrorism. Springer 2015.[23]
• Basic and Clinical Toxicology of Organophosphorous Compounds. Springer, 2014.[24]
جوایز و نشان‌ها
نامبرده جوائز و تقدیر نامه‌های متعددی در زمینه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی، بهداشتی و درمانی مرتبط با سم‌شناسی و مسمومیتها در سطح کشور و در مجامع علمی بین‌المللی کسب نموده‌است. پزشک نمونه سال ۱۳۷۹ کشور و سال ۱۳۸۱ استان خراسان، پژوهشگر نمونه سال ۱۳۶۴ دانشگاه مشهد، پژوهشگر نمونه کشور و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال ۱۳۸۴، پژوهشگر پیشکسوت برتر سال ۱۳۸۹ استان خراسان رضوی، جوائز بهترین سخنرانی و پوستر از همایش‌های بین‌المللی سم‌شناسی در سال‌های متعدد نظیر کنگره جامعه جهانی فوریتها و حوادث پزشکی در سال ۲۰۰۶ میلادی از جمله افتخارات علمی ایشان میباشد.
پرفسور بلالی در سال ۱۳۹۰ مفتخر به دریافت نشان دولتی پژوهش از ریاست جمهوری اسلامی ایران، بالاترین مدال افتخار از بنیاد بین‌المللی علوم پزشکی پرفسور یلدا و لوح افتخار از جامعه سم‌شناسی پزشکی آسیا و اقیانوسیه گردیده‌است. علاوه بر این دو جایزه هنری از چهل و نهمین جشنواره منطقه ای سینمای جوان در تیرماه ۱۳۹۲ و چهارمین جشنواره فیلم کوتاه حسنات اصفهان در اسفند ۱۳۹۲ بخاطر حضور در فیلم مستند التیام به کارگردانی علیرضا دهقان که به سفارش سازمان تبلیغات اسلامی از خدمات پزشکی دکتر بلالی به مجروحین شیمیایی جنگ تحمیلی ساخته شده دریافت نموده‌است. جایزه جهانی سال ۲۰۱۵ سازمان منع سلاح‌های شیمیایی شهر لاهه در آذر ۱۳۹۴ از جمله افتخارات علمی بین‌المللی ایشان میباشد.
بنیاد ملی نخبگان و دانشگاه علوم پزشکی بیرجند از پروفسور مهدی بلالی مود به عنوان پدر علم سم‌شناسی با برگزاری همایش ملی نکوداشت در ششم آبان ۱۳۹۵ در زادگاهش (بیرجند و مود) تجلیل نمودند.
جایزه علامه طباطبایی بنیاد ملی نخبگان در سال ۱۳۹۸ توسط معاونت علمی و فن آوری ریاست جمهوری ایران به پروفسور بلالی مود اهدا شد.
سروش
نظر شما :