تأثیر عصاره حاصل از گلبرگ و پرچم زعفران ارگانیک در جلوگیری از رشد سلول‌های سرطانی

پژوهشگران گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند با بررسی مدیریت‌های مختلف کوددهی بر ویژگی‌های بیوشیمیایی گلبرگ‌های زعفران به نتایج معنی‌دار و اثرگذار حاصل از عصاره‌های گلبرگ و پرچم زعفران کشت شده در شرایط ارگانیک برای جلوگیری رشد سلول‌های سرطانی دست یافتند.

دکتر مهدیه عسکری ملک‌آباد، اولین محقق پسادکتری گروه پژوهشی زعفران به راهنمایی دکتر محمدعلی بهدانی، مسئول گروه پژوهشی زعفران، مدیریت‌های مختلف کوددهی بر ویژگی‌های بیوشیمیایی گلبرگ‌های زعفران را بررسی کردند. محققان در این تحقیق به نتایج معنی‌دار و اثرگذار حاصل از عصاره‌های گلبرگ و پرچم زعفران کشت شده در شرایط ارگانیک برای جلوگیری رشد سلول‌های سرطانی دست یافتند.
گیاهان دارویی منبع غنی از مواد موثره اساسی برای ساخت بسیاری از داروها می‌باشند و پیشرفت‌های علمی و فناوری طی دو دهه اخیر اهمیت و نقش سازنده گیاهان داروئی در تأمین نیازهای بشر به‌ویژه در حیطه دارو و درمان را دو چندان ساخته است. زعفران (Crocus sativus L.) به‌عنوان گران‌ترین محصول کشاورزی، دارویی و ادویه‌ای جهان، از جایگاه ویژه‌ای در بین محصولات صنعتی و صادراتی ایران برخوردار است به‌طوری که 90 درصد از تولید زعفران دنیا به ایران تعلق دارد. این گیاه ارزشمند و بوم‌سازگار منطقه خراسان از مهم‌ترین محصولات کشاورزی صادراتی کشور محسوب می‌شود. امروزه مصرف زعفران فقط به عنوان افزودنی خوراکی ارزش افزوده چندانی نصیب کشور نمی‌کند لذا بایستی از ظرفیت‌های این محصول در زمینه های ممکن خصوصاً در بخش صنعت و بویژه در بخش تولید دارو به نحو احسن استفاده شود.
گروه پژوهشی زعفران دانشگاه بیرجند با تکیه بر شناخت لازم از اکوسیستم‌های تولید زعفران، که مبتنی بر تحقیقات متعدد میدانی در قالب اجرای طرح‌های پژوهشی ملی و چاپ مقالات متعدد و با اطلاع از پتانسیل‌های موجود و چالش‌های پیش رو؛ بررسی و اصلاح و بهبود روش‌های تولید زعفران، امکان تولید و صادرات زعفران ارگانیک و معرفی کاربردهای پزشکی، دارویی و درمانی زعفران را در قالب معرفی محصولات فناورانه در دستور کار خود قرار داده است. در این راستا گروه پژوهشی زعفران با توجه به سابقه تحقیق دکتر مهدیه عسکری در خصوص گیاهان دارویی وی را در دوره پسادکتری پذیرش کرد. در ادامه با همکاری دکتر هما ملایی و دکتر حمیدرضا فلاحی و استفاده از بسترهای تحقیقاتی ایجاد شده توسط گروه پژوهشی زعفران و همکاری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، در ابتدا، تحقیقی مقایسه‌ای بین کاشت رایج (کاربرد کودهای شیمیایی، علف‌کش و آفت‌کش) و ارگانیک (کاربرد کود دامی، وجین علف‌های هرز با دست و عدم کاربرد آفت‌کش) و سپس اثر مواد مؤثره موجود در زعفران تولیدی جهت درمان بیماری سرطان سینه انجام گردید و نتایج نشان داد که عصاره‌های حاصل از گلبرگ و پرچم زعفران در هر دو شرایط کاشت رایج و ارگانیک دارای اثرات ضدسرطانی بودند اما این اثرات در عصاره‌های حاصل از گلبرگ و پرچم زعفران کشت شده در شرایط ارگانیک بطور معنی داری از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری کردند. قطعا با ادامه بررسی‌های جامع  در آینده شاهد چشم اندازهای جدیدی از کاربردهای زعفران  خواهیم بود که موجب ایجاد ارزش افزوده، اشتغال و تولید ثروت بیشتری برای کشور خواهد شد. 
اولین مقاله چاپ شده از نتایج  این تحقیق در نشریه علوم و فنون کشاورزی با عنوان ارزیابی و تأثیر دو روش کشت ارگانیک و متعارف زعفران بر فعالیت های فیتوشیمیایی و ضد سرطانی (سرطان سینه) چاپ شد.

Title: Evaluation of the effects of two organic and conventional cultivation practices on phytochemical and anti-cancer activities (Breast Cancer) of saffron (Crocus sativus)
Journal: Journal of Agricultural Science and Technology.