آیت الله سید حسن تهامی

ولادت و تحصیلات

آیت الله سید حسن تهامی در سال ۱۳۱۴ قمری برابر با سال ۱۲۷۶ شمسی در خانواده ای اهل تقوا و فضیلت در روستای  «سندادان» بیرجند متولد شد.

نام پدرش، سید علی اکبر و نام مادرش بی بی بزرگ بود. سید علی اکبر در میان مردم به امانت، پرهیزکاری و دیانت معروف بود واز طریق فروش قالی امرار معاش می‌کرد.

سید حسن به دلیل هوش و استعداد خارق العاده ای داشت در شش سالگی قرائت قرآن را صحیح وفصیح فراگرفت و پس از مدتی به مکتب خانه رفت و در این دوران پدر خود را از دست داد.

با فوت پدر، او و یک برادر و خواهرش در کنار تحصیل به مادر در امر قالیبافی کمک می‌کردند تا اینکه پس از پایان یافتن دوره مکتب، بی بی بزرگ در سال ۱۳۲۷ قمری با دو فرزند پسر خود به شهر بیرجند رفت تا وسیله ادامه تحصیل آن‌ها را فراهم سازد. او به نزد دو روحانی بزرگ شهر یعنی حاج شیخ محمد باقر و حاج شیخ محمد هادی مراجعه نمود و از آنها خواست که تکلیف را در امر تحصیل فرزندانش مشخص کنند. هر دو مجتهد  پیشنهاد کردند که یکی از پسران (سید محمد) در مدرسه جدید (شوکتیه) و دیگری در مدرسه قدیم (حوزه علمیه) تحصیل کنند؛ و بدین صورت سید حسن تهامی جهت تحصیلات علوم دینی وارد حوزه علمیه بیرجند شد و از محضر اساتید برجسته ای چون آخوند ملا محمد حسن هردنگی بهره مند گردید.

ایشان پس از مدتی عازم حوزه علمیه مشهد شد؛ اما دیری نپایید که به خاطر حضور روحانیون و محققین برجسته، به حوزه علمیه اصفهان رفت و از محضر علمای مشهوری چون علامه نجف آبادی کسب فیض نمود.

او سپس جهت تکمیل دروس خود به نجف اشرف رفت و در دروس خارج فقه و اصول آیات عظام میرزای نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی شرکت کرد و پس از سال‌ها تلاش علمی و عملی به عالی ترین مراتب اجتهاد نائل آمد و موفق به اخذ اجازه اجتهاد از اساتیدش آیات عظام میرزای نائینی، حاج سید ابوالحسن اصفهانی و دیگر مراجع گردید.

اقامت در بیرجند

آیت الله سید حسن تهامی به تقاضای مردم جهت ترویج دین مبین و خدمت به خلق به بیرجند بازگشت و با تأسیس مدرسه معصومیه و  تقویت حوزه علمیه، نقش ارزنده ای در تربیت طلاب ایفا نمود و شاگردانی فاضل و سخنور و دانشمندانی برجسته تحویل جامعه داد.

او در رشته های مختلف  فقه، اصول، رجال، درایه، تفسیر، حدیث، منطق، فلسفه و حکمت و شعر متبحر بود و عالم برجسته منطقه به شمار می رفت.

این عالم ربانی در بیرجند اقدامات ارزشمندی انجام داد که از آن میان به تأسیس کتابخانه ای جهت محصلین و تأسیس سه مسجد به نام های مسجد خیر آباد نو، مسجد رضوی و مسجد خضر علی می توان اشاره نمود.

ارتحال

آیت الله حاج سید حسن تهامی بیرجندی سرانجام در شب۱۴ صفر سال ۱۳۸۵ قمری برابر با سال ۱۳۴۴ شمسی به سرای باقی شتافت و بنابر وصیتش در مسجد صاحب الزمانی خیرآباد نو به خاک سپرده شد.

از ایشان آثاری در عقاید، اخلاق، تفسیر، فلسفه، فقه واصول، رجال و شعر باقی مانده است که دوره تقریرات  فقه و اصول استادش میرزای نائینی و کتابی در رد نصرانیت از جمله این تألیفات است.