آیت الله محمدحسین آیتی

ولادت و تحصیلات

آیت الله حاج شیخ محمدحسین آیتی فرزند آیت الله حاج محمد باقر آیتی بیرجندی در نیمه ماه ذی‌القعده سال ۱۳۱۰ قمری در روستای مهمویی از توابع بیرجند چشم به جهان گشود.

وی پس از سپری نمودن دوره کودکی تا ۲۰ سالگی در محضر پدر و در مدرسه معصومیه بیرجند مقدمات علوم اسلامی را فرا  گرفت و سپس برای ادامه تحصیلات حوزوی به مشهد مقدس رهسپار شدو در محضر میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری علوم ادبی را آموخت.

ایشان در سال ۱۳۳۱ قمری از طریق قفقاز، ترکیه، سوریه و لبنان به مکه مکرمه مشرف شد و به زیارت روضه منوره حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم نائل آمد و از آنجا به زیارت عتبات عالیات در عراق رفت.

او پس از بازگشت به ایران به مدت دو سال در حوزه علمیه اصفهان به تحصیل پرداخت در محضر آیات­ کزی اصفهانی، میرسید علی نجف آبادی، سید محمد نجف آبادی و میرمحمدصادق خاتون آبادی استفاده نمود.

آیت الله آیتی برای تکمیل اندوخته هایش به نجف اشرف عزیمت کرد و در آنجا از دروس خارج فقه و اصول اساتید برجسته  چون آیات عظام حاج سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، میرزای  اصطهباناتی، محمدکاظم شیرازی و شیخ علی شاهرودی تلمذ نمود و به دریافت اجازه اجتهاد و نقل حدیث از اساتید موفق گردید.

اقامت در بیرجند

ایشان در سال  ۱۳۴۲ قمری به زادگاهش بیرجند  مراجعت کرد و تا پایان عمر به کار تدریس، تألیف، ارشاد مردم، حل و فصل دعاوی، دستگیری درماندگان و نیازمندان و اقامه نماز جماعت اهتمام ورزید.

او از نظر اخلاقی فردی متواضع و فروتن بود و اقشار مختلف مردم از مصاحبتش لذت می بردند.  وی در دوران اختناق رضاخانی، چراغ فروزان علم و دانش را روشن نگاه داشت و مجالس سوگواری و شعائر حسینی را احیا نمود.

تألیفات

آیت الله آیتی همچون پدرش به تحقیق و  تألیف  کتاب گرایش داشت و کتاب‌های بسیاری نگاشت که عبارتند از: بهارستان در تاریخ و تراجم رجال قهستان، شرح کفایه الاصول، دیوان شعر  امام حسین علیه السلام، در الفرید فی ماروی عن السبط الشهید، تذکره شعرای قهستان، دیوان درّغلطان، فوائد العقول (در مسائل فقه و اصول)، مقامات معنوی، مقامات الابرار(در پنج دفتر) و در المنظوم فی مقتل الامام المظلوم.

همچنین «در غلطان» عنوان دیوان شیخ محمدحسین آیتی است که زیر نظر دکتر غلامحسین ریاحی منتشر شده است و شامل قصاید، غزلیات، مسمطات، رباعیات، مراثی،  مثنوی گلشن حقایق،  مثنوی های دیگر و قطعات و قصاید عربی میباشد.

ارتحال

آیت الله شیخ محمدحسین آیتی سرانجام در سال ۱۳۹۱ قمری مصادف با سال ۱۳۴۹ شمسی دعوت حق را لبیک گفت و به سوی معبودش شتافت.

در اغلب شهرهای خراسان و قم و حتی از سوی حکومت وقت در مسجد سلطانی مراسم بزرگداشت مقام علمی اش برگزار گردید و حوزه علمیه قم در غم  فقدانش، یک روز تعطیل گردید.

فرزند حجت الاسلام حاج کاظم آیتی از روحانیون بیرجند است و دامادهای استاد فقید مرحوم آیت الله دکتر محمد ابراهیم آیتی (نویسنده آثار متعددی در مورد تاریخ اسلام) و برادرزاده اش مرحوم آیت الله حاج شیخ محمدحسین نابغ  آیتی (شخصیت علمی بیرجند در زمان معاصر) می باشند.